Anadilimizi yazamıyoruz

...

Türk insanı, anadilini yazmada en küçük dikkate/özene/bilince sahip değil. İnsanımız sosyal medya çıkana kadar zaten yazmaktan hiç hoşlanmadı. Çetin Altan her fırsatta “Türk insanına en zor gelen şeylerden biri herhangi bir konuda yarım sayfalık yazı yazmaktır” sözünü tekrarlardı. Ne zaman ki sosyal medya çıktı ve popüler oldu, insanımız yoğun bir şekilde yazmaya koyuldu. Ancak bütün bu yazışmalar dilimizin Cumhuriyet döneminde oluşmuş anlatım, yazım ve noktalamadaki hiçbir kuralına uymadan, uyma gereği duymadan yapılıyor. Bu yanlışları yalnızca ilkokuldan terk veya sadece ilkokul mezunu olanlar yapmıyor; lise ve üniversite eğitimi almış, bürokraside ve akademide bir yer işgal etmiş yöneticiler, memurlar, öğretmenler, akademisyenler vb. de yapıyorlar.

…

Herkese açık olan yerlerdeki yazma yanlışlarıyla uğraştığı bilinen en eski dilci Ömer Asım Aksoy’du. Onun zamanında sosyal medya yoktu. O, yazılı basındaki yanlışları gündeme getiren, o yanlışların doğrularını belirten Dil Yanlışları adlı hacimli bir kitap meydana getirmişti. Sonra Şiar Yalçın yazdığı yerlerde dil yanlışlarıyla epeyi uğraştı. Yazdıklarını da Doğru Türkçe adıyla kitaplaştırdı. Daha sonra Hakkı Devrim devreye girdi. Yazdığı gazetelerde birçok yazısında yazılı basında yapılan dil, anlatım ve yazım yanlışlarına hemen her gün değindi. Bu yüzden adı “dil zaptiyesi”ne çıktı. Her türlü yazılı platformlardaki dil ve yazım yanlışlarıyla çok mücadele eden bir dilci de Feyza Hepçilingirler idi. Uzun zaman Cumhuriyet’in kitap ekinde konuyla ilgili çok değerli görüşler ortaya koydu. Ayrıca yazılı, sözlü, görüntülü medya organlarında yapılan dil yanlışlarına değindiği, Türkçe “Off”, Dedim: “Ah!” gibi adlarla çok okunan, çok beğenilen kitaplar yazdı. Bütün bu çabalara rağmen yazma yanlışlarının düzelmesinde bir mesafe alınamadı. Yine bu alanda Yavuz Bülent Bakiler, Yağmur Atsız, Yağmur Tunalı gibi bilinen tanınan yazarlar da dil yanlışlarıyla uğraştılar ve konuya ilişkin kitaplar yazdırlar.

Şimdi meydanda bu işle uğraşan kimse kalmadı ve yanlışlar da tam gaz sürüyor.

…

Biz bunları yazarken herkesin eksiksiz, kusursuz yazı yaması gerektiği, normal olanın bu olduğu iddiasında değiliz. Bunun mümkün olmadığı çok açıktır. Fakat anadili Türkçe olan insanların yazarken çok harcıâlem olan kuralları öğrenmesi, yazılarını o kurallara uyarak kullanması bir görevdir. İşi, mesleği, meşguliyeti yazmak olan insanlarla günlük hayatla ilgili bir meram anlatmak isteyen insanların bilmesi gereken dil kuralları aynı değildir. Ama yakın çevresine, sosyal medya platformlarında daha geniş çevrelere bir şeyler anlatmak isteyenlerin sınırlı bazı yazım kurallarını bilmesi gerekir. Bunlar sayılıdır ve isteyen herkes öğrenebilir.

Bunların başında ek ya da bağlaç olan “de”, “da”larla, ek veya bağlaç olan “ki”ler; soru sözcüğü olup kişilere göre tekil-çoğul biçimleri bulunan “mi”ler gelmektedir.

…

Sosyal medya yazışmalarında anlatımda, noktalamada da çok sayıda yanlış bulunmasına rağmen en fazla göze batan, en çok sıkıntı yaratan yanlışlar söz konusu ettiğimiz bu ek ve bağlaçların yazımında yapılmaktadır. Çünkü bu ekler ve bağlaçlar kabul edilemez, hoş görülemez ölçüde bitişik yazılacak yerde ayrı, ayrı yazılacak yerde bitişik yazılmaktadır. Bu yüzden o yazıları dil titizliği ile okuyanları yazılan şeyi tam olarak okumaktan alıkoymaktadır. Tüm sosyal medya platformlarındaki yazışmalar bunların örnekleriyle doludur. Dilci Feyza Hepçilingirler, bu konuda yapılan yanlışları haklı olarak “ulusal ayıbımız” diye niteliyor. Gerçekten bu yanlışlar o kadar çok vatandaşımız tarafından yapılıyor ki “ulusal ayıbımız” nitelemesi maksadı çok iyi ifade ediyor.

Bu ayıptan kurtulmak için sosyal medya platformlarında yazı yazan, kendini yazmak zorunda hisseden vatandaşlarımız, ellerinin altında kapsamlı bir Türkçe sözlük ile iyi bir yazım kılavuzu bulundurup yazımında tereddüde düştükleri sözler/kelimeler için zahmet edip bu kaynaklara bakmalıdırlar. Bunu yaptıkları zaman bu yola başvurmakta ne kadar geç kaldıklarını anlayacaklardır. Daha büyük bir hevesle de yazmaya koyulacaklardır.

Etiketler :