Hukuksuz bir şekilde yıkılıyor

Bolu Elmalı Köyü’ndeki Hayreddin-i Tokadi Camisi, Anıtlar Kurulu’nun kararına rağmen hukuksuz bir şekilde yıkılıyor. Yıkıma tepki gösteren Tokad-i Hayrettin Vakfı Başkanı Musa Okur; “Anıtlar Kurulunun bir kararı olmadan herhangi bir müdahale yapılamaz” dedi....

Bolu İl Müftülüğüne bağlı, merkeze 13 kilometre mesafedeki Hayreddin-i Tokadi Camiinde başlayan yıkım Anıtlar Kurulu’nun ‘yıkamazsınız’ kararına rağmen sürüyor. Caminin en üst katından başlayan yıkım Ankara Kültür Varlıkları Koruma Kurulu kararı yazılarına rağmen durmak yerine artarak devam ediyor. Yıkımın üst katlardan alt katlara sarkması ziyaret için gelenleri üzüntü ve endişeye sevk ediyor.

Caminin üst katında kapılar, döşemeler söküldü, bazı duvarlarda yıkım işlemi yapıldı. Çalışmalar devam ederken Vakıf Başkanı Musa Okur’dan tepki geldi. Çalışmaların usulsüz olduğunu belirten Okur; “Anıtlar Kurulunun bir kararı olmadan herhangi bir müdahale yapılamaz. Ama maalesef yapılıyor” dedi.

Cami alanının yıllar önce koruma altına alındığını hatırlatan Okur; “4-5 sene önce Anıtlar Kurulu’na müracaat ettik. Cami pek eski olmadığı için sadece yerini koruma altına aldı Anıtlar Kurulu. Cami tescilli değil fakat yeri tescilli. Yerine bir şey yapılması veya ancak Anıtlar Kurulu kararıyla olur. Anıtlar Kuruluna itiraz edildi, Anıtlar Kurulu Yüksek Kurulu itirazı reddetti. Ama usulsüz bir şeklide cami yıkılıyor” dedi.

OKUR; “HEPSİNİ YIKIP YENİDEN YAPMAYI DÜŞÜNÜYORLARMIŞ”

Alandaki caminin yıkılacağını iddia eden Okur; “Muhittin Palazoğlu telefon etti, ‘Abi oradaki eşyalarınızı alın, 1 haftaya kadar yıkıyorum’ dedi. Ben de kusura bakmayın, kanuni haklarım neyse onu kullanmaya çalışırım, vakıf olarak dedim. Hadise öyle başladı. 3-4 gün önce bir baktık ki bir bölümün kapılarını falan kırmışlar, orada bir şeyler yapıyorlar. Oradan başladılar, hepsini yıkıp yeniden yapmayı düşünüyorlarmış. Ama ne yıkım kararı var ne de Anıtlar Kurulundan yeniden cami yapılmasına dair bir karar var” ifadelerini kullandı.

“MÜDAHALEDE BULUNULMAMASI İSTENDİ”

Gerekli başvuruları yaptıklarını belirten Okur, Anıtlar Kurulunun kararı gelene kadar alanda çalışma yapılamayacağına dikkat çekerek; “Söz konusu taşınmazın durumu Koruma Bölge Kurulunda değerlendirilinceye kadar taşınmaz üzerinde herhangi bir fiziki ve inşai müdahalede bulunulmaması hususunda bilgilerinize arz ederim diye bize müftülükten cevap geldi” şeklinde konuştu.

“YIKIMINDAN ZİYADE GÜZELLEŞTİRİLMESİ SÖZ KONUSU OLABİLİR”

Caminin bölge için yeterli olduğunu da aktaran Okur, şu ifadeleri kullandı: “Bu cami hizmete gerekli cevabı verebiliyor, hatta daha da fazlasını verebiliyor. Çok amaçlı bir cami… Her türlü cevabı veriyor. Misafir ağırlıyor, talebe icabında okutulabiliyor, konferanslar verilebiliyor… Yani öyle değişik bir yapı var orada. Mimar kardeşimizle de anlaştık, güzel bir giydirme için Anıtlar Kurlundan onay almıştık. Yıkımından ziyade güzelleştirilmesi söz konusu olabilir.”

HAYREDDİN-İ TOKADİ HAZRETLERİ KİMDİR?

Okur, Hayreddin-i Tokadi Hazretleri hakkında şu bilgileri verdi; “Hayreddin-i Tokâdî Hazretleri, Halvetiyye silsilenamelerinde, Allah Rasulü (s.a.v.)'nden itibaren tarikat zincirinin yirmi sekizinci halkasında yer alır. Bu zat hakkında kaynaklarda fazla bilgi yoktur. Halifesi, halefi ve damadı olan Merzifonlu Yusuf Sinan (Sümbül) Efendi Hazretleri de, Kastamonu’da meftun Şeyh Şaban-ı Veli hazretleri de halk tarafından iyi bilinmektedir.”

MESCİDİN BULUNUŞU VE HAYRETTİN TOKADİ CAMİİNİN YAPILIŞ TARİHÇESİ

Mescidin bulunuşu ve Hayrettin Tokadi Camii'nin yapılış tarihçesi hakkında ise şu bilgilendirmelerde bulundu; "Hayrettîn-i Tokâdî Hazretlerinin kabr-i şerifi ve çevresi, Muhiddin Palazoğlu (Sürmeli Muhyiddin Efendi) Dr. Emin Acar ve Dr. Musa Okur tarafından harap ve perişan bir halde iken 1961 yılında bulunmuş ve 1963 yılında ilk mescid tekrar inşa edilmiştir. Seneler geçtikçe türbeye ilgi ve ziyaretçi akını giderek arttığından Bolulularca ‘Hayrettîn-i Tokâdî Hazretleri Türbesi Koruma ve Yaşatma Derneği’ kurulmuş ve ilk mescidin ve kapı önündeki ağacın dokusu bozulmadan 1600 kişilik dört katlı bugünkü halinde camii/külliye inşası 1989-1995 yıllarında derneğingayretleriyle başlamış ve 1995 yılında kurulan ‘İlmî Araştırmalar, Hayrettîn-i Tokâdî Hazretleri Vakfı’ tarafından tamamlanmıştır. Vakıf kurulunca bu derneğin faaliyetleri 1996 yılında ‘İlmî Araştırmalar, Hayrettîn-i Tokâdî Hazretleri Vakfına devredilmiştir. Camii yapılırken içeride kalan mescit bahçesinde anıt ağaç olabilecek bir ağaç kesilmeden bina etrafında şekillendiği için ziyaretçilerin ilgi odağı olmaktadır."

FOTOĞRAFLAR (ÖNCESİ/SONRASI)

Bolu İli, Elmalık Köyü sınırları içinde bulunan Hayrettini Tokadi Camiinde Ankara Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’nun yıkıma karşı koruma kararına rağmen devam eden yıkım faaliyetlerine ait öncesi ve sonrası karşılaştırma fotoğrafları:

Hayrettin Tokadi Camii dördüncü kat, güneydoğu (kıble) yönünde; yıkım öncesi itikafta kullanılan ahşap kanepeler ve yerde halı örtüsü, kaldırılmış olup, halılar Müftülük ve Vakıf oluru olmadan bahçeye yapılan çadır mescide döşenmiştir.

(ÖNCESİ)