Eğitim-İş Kastamonu Şube Başkanı Ahmet Tevfik Bal, TBMM’de başlayan bütçe görüşmelerinde, eğitim alanına verilen bütçenin düşük olması nedeniyle iktidara eleştiride bulundu. 

TBMM'deki bütçe görüşmelerinin eğitim alanı için izah edilemez şekilde ilerlediğini söyleyen Eğitim-İş Şube Başkanı Bal, 2022 yılı merkezi yönetim bütçesinin 1 trilyon 750 milyar 957 milyon olması öngörüldüğünü belirtti. Bu bütçenin eğitim kaleminin ise 273,5 milyar TL olduğuna işaret eden Şube Başkanı Bal, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) bütçesi ise 189 milyar 10 milyon TL olarak belirlendiğini ifade etti. Eğitimdeki harcamalara karşılık olmayan bir bütçe verildiğini savunan Bal, bütçeden Milli Eğitim Bakanlığı’na ayrılan bu miktarı, eğitimin temel ihtiyaçlarını karşılamaktan ve pandemi nedeniyle yaşanan eksiklikleri gidermekten uzak olduğunu ileri sürdü.   

“GENEL BÜTÇEDEN EĞİTİME AYRILAN PAY ERİDİ”  

MEB'e ayrılan bu bütçeyi, bir kısım medya organları tarafından ‘en büyük pay eğitime gitti’ başlıklarıyla sunulduğunu söyleyen Şube Başkanı Bal, söz konusu rakamların ise aksini gösterdiğini öne sürdü.  Eğitim bütçesindeki değişimin pandemiye rağmen aşağı bir ivmeyle seyrettiğini iddia eden Bal, “AK Parti'nin iktidara geldiği 2002'de MEB bütçesinin merkez bütçeye oranı yüzde 22 iken, 2022'deki MEB bütçesinin merkez bütçeye oranı yüzde 11'dir. Yani 20 yılda eğitime ayrılan bütçe, tam yüzde 50 erimiştir. Merkezi Yönetim Bütçesinden 2022 yılında eğitime 273,5 milyar lira ödenek ayrılmıştır. Ayrılan bu ödenek, 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira olan Merkezi Yönetim Bütçe ödeneklerinin yüzde 15,6’sı kadar bir büyüklük oluşturmaktadır. Bütçenin ayrıntıları bize eğitimin hükümet tarafından ne kadar ötelendiğini de resmetmektedir. Bunun en somut göstergelerinden biri de MEB'e yatırım harcamaları için öngörülen bütçedir. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında MEB bütçesinden eğitim yatırımlarına ayrılan pay yüzde 17,18 iken, 2020 yılı itibariyle bu oran yüzde 4,65’e gerilemiş, 2022 yılında ise yüzde 8,05 olması öngörülmüştür. Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinden yatırımlara ayrılan pay AKP iktidarı döneminde sürekli azalma eğilimi göstermiştir. 2021 yılına göre kısmi bir artış söz konusu olsa da içinde bulunduğumuz Covid-19 salgınının yaşandığı bu dönemde yatırım bütçesindeki artışın anlamlı olmadığı görülmüştür” dedi.  

“BÜTÇENİN YÜZDE 81'İ ZATEN PERSONEL GİDERLERİ” 

MEB'e verilen bütçenin dağılımına bakıldığında birçok kaleme bütçe ayrılmadığını savunan Şube Başkanı Bal, şu ifadeleri kullandı: “2022 yılı için MEB bütçesinin 189 milyar 10 milyon TL olması öngörülmüştür. MEB bütçesinin yüzde 70’i personel giderleri, yüzde 11’i sosyal güvenlik devlet primi giderleri olmak üzere, toplamda yüzde 81’ü doğrudan doğruya personel harcamaları için kullanılmaktadır. Eğitim bütçesi yıllar içinde rakamsal olarak artıyor gibi görünse de personel giderlerinin bütçenin yüzde81’ini kapsaması, eşit eğitim imkânına erişmeyi engelleyecek önemli bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır. (2005 yılında MEB bütçesinin yüzde 73’ü personel giderleri için ayrılmıştır.) MEB merkezi bütçeden en fazla pay alan bakanlıklardan biri olmakla birlikte, MEB bütçesinin yaklaşık yüzde81’i personel giderleri ile SGK pirimi giderleri oluşturmaktadır. İkili eğitimin sonlandırılması, okullaşma oranlarının artırılması ve eğitimin niteliğinin geliştirilmesi gibi politika ve hedeflerin gerçekleştirilmesi için daha fazla kaynak ayrılması, en azından orta vadede yatırım maliyetlerinin karşılanması açısından bir zorunluluk olarak görülmektedir. Ancak MEB bütçesinden 2022 yılında yatırıma ayrılan pay kısmen artsa da hedefleri gerçekleştirmek için yeterli değildir.” 

“MEB KÜÇÜLTÜLÜRKEN, MAARİF VAKFI İHYA EDİLİYOR” 

Tek başına dört yılda eğitim bütçesinden 1,5 milyar liranın üzerinde paranın, Maarif Vakfı'na aktarıldığını ileri süren Bal, “Türkiye Maarif Vakfının bütçesi geçtiğimiz yıla göre yüzde 285,4 oranında artmıştır. Ayrıca vakfın toplam bütçesi Milli Eğitim Bakanlığının yatırım bütçesinin yüzde9,12’si kadardır. 15 milyondan fazla öğrenciye hizmet sağlayan MEB’in yatırım bütçesinin neredeyse yüzde10’u kadar payın Türkiye Maarif Vakfına aktarılması manidardır.2016 yılında FETÖ’nün okullarını devralması için kurulan ancak neredeyse paralel MEB gibi çalışan Türkiye Maarif Vakfı ihya edilmiştir. Vakfın toplam 323 eğitim kurumu açtığı, 207’si yurt içinde 6708’i yurt dışında, toplam 6.915 personelin bulunduğu, bütçeden ayrılan payın büyüklüğü düşünülürse, MEB'in küçültülüp Türkiye Maarif Vakfı'nın büyütüldüğü anlaşılacaktır. MEB bütçesi son beş yılda merkezi yönetim bütçesi içerisinde azalma eğilimine girmiştir. MEB bütçesinin GSYH’ye oranı 2014 yılında yüzde3,19 iken 2022 yılında yüzde 2,39’a gerilemiştir. Bakanlık bütçesinin merkezi bütçe içindeki payı 2015 yılında yüzde 13.11, 2016’da yüzde 13,38, 2017’de yüzde 13,18, 2018’de yüzde 12,13 ve 2019’da yüzde 11,84’e, 2021’de yüzde 10,91’e, 2022’de ise yüzde 10,79’a gerilemiştir. MEB bütçesinin merkezi yönetim bütçesi içerindeki payının sürekli azalması ailelerin eğitim harcamalarının artmasına neden olmuştur” diye konuştu. 

“EĞİTİM-İŞ, BU REZALET TABLOYA RAZI OLMAYACAKTIR” 

2022 için belirlenen bütçenin hiçbir yaraya merhem olmayacağını söyleyen Eğitim-İş Şube Başkanı Ahmet Bal, “Bu yetersiz bütçe açıkça; yeni dersliklerin inşası için, gereken öğretmen atamaları için, taşımalı eğitim utancını bitirmek için, okulları pandemiye uygun hale getirmek için, köy okullarını aktif hale getirmek için, ihtiyaç sahibi çocuklara tablet, bilgisayar ve internet temin etmek için hazırlanmamıştır.  Bu bütçe, ‘itibardan tasarruf olmaz’' diyenlerin, tasarrufu eğitimden yapmaya kararlı olduklarını göstermektedir. Bu bütçe her bir öğrencinin bilimsel, laik, sağlıklı, adil ve kamusal eğitim aldığı, eğitim emekçilerinin mesleki ve maddi anlamda mağdur edilmediği bir düzen ihtiyacının yanından bile geçmemektedir.  Merkez bütçeden aslan payı sayılabilecek bir oranı Diyanet için öngören hükümet, eğitimli gençlere değil, şükreden ve itiraz etmeyen bir topluma ihtiyaç duyduğunu bu bütçeyle bir kez daha göstermiştir. Başöğretmen Mustafa Kemal Atatürk, "Eğitimde feda edilecek tek bir fert yoktur" derken, bu bütçeyle çocuklarımızın ve dolayısıyla ülkemizin geleceğinin feda edildiği açıktır. Bilinsin ki Başöğretmen'in izindeki eğitim neferlerinin bir araya gelerek oluşturduğu Eğitim-İş, bu rezalet tabloya razı olmayacaktır” ifadelerini kullandı.