Burak Yumukoğlu Tüm Haberleri

Osmanlı tarihinin en önemli seyahatnamelerinden birini yazan Evliya Çelebi; gezileri sırasında Kastamonu’yu da kaleme aldı. 17’nci yüzyılın önde gelen isimlerinden olan Çelebi, 50 yılı aşkın süren bir gezi gerçekleştirmiştir.

 Kastamonu’da üç nokta hakkında görüş bildiren Evliya Çelebi’nin notları yayınlandı. Tosya, Cide ve İnebolu’da notlar alan Çelebi’nin Tosya’da bulunduğu gece de büyük bir yangın çıktığını söylemesi dikkat çekti.

İNEBOLU

İnebolu ilçesine giden Çelebi, izlenimlerini; ‘’ Ceneviz keferesi yapısıdır. Kastamonu hakimi Danişmendoğulları'ndan fethidir. Ondan sonra Osmanoğulları'nın fethidir.Kastamonu toprağında subaşılıktır ve 150 akçe şerif kazadır. Yeniçeri serdarı, kale dizdarı (muhafızı) ve neferatları vardır. Kalesi deniz kıyısında beşgen şekilli sağlam bir yerdir ki diller ile anlatılmaz. Kastamonu iskelesidir. Bu şehrin doğu tarafında Kastamonu iki merhale yerdir. Limanı yok açık yerdir.’’ bu şekilde kaydetti.

TOSYA

Tosya ilçesinde de notlar alan Çelebi, ‘’Çelebi Sultan Mehmed fethidir. Adlandırılmasının sebebi; bozma Tosya derler. Subaşısı var ve 150 akçe şerif kazadır. Tamamı mamur nahiyeleri vardır. Yeniçeri kumandanı, sipah kethüdayeri, nakibüleşrafı, müftüsü, ileri gelenleri ve eşrafı vardır. Gerçi Türkistan şehirlerindendir, ama seçkin âlimleri çoktur.

Şehri yüksek bir yerde üç bin kadar tahta ve kiremit örtülü safi tahta ile yapılmış eski evlerdir. Bağı ve bahçesi gayet çoktur. Hepsi il mahalle ve 21 mihraptır.  Bu gece büyük bir yangın oldu. Bunlardan başka mescit ve mabetlerdir. Yedi han ve (---) hamamları var. Hepsi 340 dükkanları, kahvehaneleri ve bir demir kapılarıyla sağlamlaştırılmış bir kargir yapı bedesteni vardır. Her çeşit meta bulunur. Ama bütün halkının karları muhayyer dokumaktır. Ondan dolayı bedestende muhayyer alınıp satılır. Beğenilenlerinden; kozlu ve leblebili helvası ve tatlı kutu bozası beyaz süt gibidir, gayet meşhur bozası olur. Yer yer güzel kadın ve erkekleri vardır. Havası biraz ağırcadır. Gerçi halkı Türktür, ama gariplere gayetle dostlardır. Tosya ziyaret yerleri: Şehrin dışında bir mesiresi ve çimenlik yerde; Şis Baba Sultan ziyareti: Yol üzere vaki olmuştur. Halkın ziyaret yeridir. ‘’

CİDE

Diğer taraftan Cide ilçesindeki Çoban Kalesi olarak bilinen bölgede de notlar alan Çelebi; şu ifadeleri kullanır:

‘’ Yalçın kaya üzerinde mükellef kaledir. Ama içinde yaşayanı, kale muhafızı ve neferatları yoktur. Kale yakınında kaleyi yapanın beyaz taştan bir heykeli var, sanki canlıdır. ‘’