Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), Perşembe günü
Morbidite ve Mortalite Haftalık Raporunda, kene ısırmasıyla tetiklenen, az
bilinen, yaşamı tehdit eden bir gıda alerjisinin ABD'de yüzbinlerce insanı
etkileyebileceği konusunda uyardı. Durum, "kırmızı et alerjisi" veya
"kene ısırığı et alerjisi" olarak da bilinen Alpha-Gal Sendromu (AGS)
olarak adlandırılır. Öncelikle Güneydoğu ve Doğu eyaletlerinde bulunan Lone
Star kenesinin ısırmasıyla başlar. Kenenin tükürüğü, ısırıkla vücuda enjekte
edilen alfa-gal adı verilen bir şeker molekülü içerir. Bu, belirli kırmızı et
türlerine (öncelikle domuz eti, sığır eti, tavşan, kuzu veya geyik eti) veya
memelilerden yapılan ürünlere (peynir, süt, diğer süt ürünleri ve jelatin
dahil) karşı alerjileri tetikler.
İnsanlar alerjen içeren herhangi bir gıdayı yediklerinde
birkaç saat içinde ciddi alerji semptomları yaşayabilirler. CDC epidemiyoloğu
ve yeni raporun kıdemli yazarı Dr. Johanna Salzer'e göre, CDC Alpha-Gal
Sendromundan yalnızca 2008'den beri haberdar olmuştur. Fox News Digital'e
verdiği demeçte, "2010 ile 2022 arasında şüpheli Alpha-Gal Sendromu
vakalarının sayısında yıllık bir artış gördük" dedi. CDC'nin bir çalışmada
bulduğuna göre, 2017 ile 2021 arasında yapılan 300.000 testin yüzde 30'u AGS
için pozitif çıktı. Resmi olarak, CDC 110.000'den fazla şüpheli vakanın
raporunu aldı - ancak gerçek sayının 450.000 kişiye kadar çıkabileceğine
inanılıyor. Salzer, bunun nedeni, birçok
insanın muhtemelen test edilmemesi ve birçok doktorun durumu duymamış
olmasıdır.
"1.500 doktor ve tıp uzmanıyla yaptığımız ankete göre,
neredeyse yarısı sendromu hiç duymamıştı" dedi. "Üçte biri bunu
duyduklarını, ancak [bunu] teşhis etme veya [onunla] bir hastayı yönetme
yeteneklerine çok az güvendiklerini söyledi." "Bu durumun ve
insanların kendini gösterebileceği çeşitli yolların yanı sıra şüpheli vakaları
ve potansiyel sıcak noktaları tespit ettiğimiz coğrafi alanların farkında
olmaları önemlidir." İlk
belgelenmiş AGS vakasında Salzer, birinin gece biftek yediğini, ardından sabah
2'de anafilaktik reaksiyon göstererek uyandığını ve bunun da acil servis
ziyaretine yol açtığını söyledi. "Artık insanların daha hafif ila daha
şiddetli tepkiler gösterebileceğini biliyoruz" dedi. "Bireyler
arasında tutarsızlık var. Bazı insanlar sadece gastrointestinal semptomlara
sahipken, diğerleri daha şiddetli anafilaktik reaksiyonlara sahip."
Diğer bazı yaygın semptomlar arasında kurdeşen; kaşıntılı
veya pullu cilt; dudakların, yüzün, dilin ve boğazın şişmesi; hırıltı veya
nefes darlığı; ve Mayo Clinic'in web sitesine göre mide ağrısı, ishal, mide
rahatsızlığı veya kusma. İşleri daha da karmaşık hale getiren, aynı kişinin
farklı zamanlarda farklı tepkiler vermesidir.
Salzer, "Bir gün, bir kişi anafilaktik reaksiyona neden olan bir
hamburger yiyerek onları acil servise gönderebilir - ancak ertesi gün et ve
hamburger yiyebilir ve herhangi bir semptom göstermeyebilir. Bu, hem hastanın
hem de sağlık hizmeti sağlayıcısının bu semptomları neyin tetiklediğini
anlamasını zorlaştırıyor." dedi.
Kuzey Carolina'daki UNC Medicine'de tıp profesörü ve alerji
ve immünoloji şef yardımcısı Dr. Scott Commins, CDC raporlarının ortak yazarlarından
biriydi. Sık sık "gece yarısı semptomları" olan hastaların -
özellikle kurdeşen, kaşıntı ve karın ağrısı - duyduğunu duyar. Fox News
Digital'e "Kene ısırığının meydana geldiği ve iyileşmesi haftalar alabilen
kırmızı, kaşıntılı bir nokta da yaygın olarak bildiriliyor. Bazı hastalar
yalnızca mide-bağırsak semptomları - şiddetli karın krampları , mide bulantısı,
kusma ve ishal - bu nedenle kırmızı et yedikten sonra tekrar tekrar oluyorsa,
bu alerjinin bir işareti olabilir ve kan testi yaptırmaya değer olabilir"
diye ekledi.
AGS teşhisi, antikor testi ve klinik muayene gerektirir.
Salzer, birçok hastanın teşhis için uzun bir yolla karşı karşıya olduğunu söyledi
- ortalama yedi yıl. "Ve teşhis konulabilmesi için bir alerji uzmanına
erişmeleri gerekiyor" dedi. "Birçok insan için, bu düzeyde bir tedavi
görmenin önünde engeller var." Salzer, birine AGS teşhisi konduğunda,
kişinin ömür boyu bu hastalığa sahip olabileceğini söyledi. "Ancak, bazı
insanlar için, Alpha Gal sendromunu yeniden etkinleştirebilecek gıdaları
diyetlerinden çıkarırlarsa, zamanla antikor seviyeleri düşebilir" dedi. Şu
anda AGS için herhangi bir tedavi veya tedavi yoktur - ancak doktorlar hastaların
semptomlarını yönetmelerine yardımcı olabilir.
Salzer, "Sağlık hizmeti sağlayıcılarının, hastaların
bireysel tepkilerine bağlı olarak semptomları hafifletmek için
sağlayabilecekleri birçok şey var. Daha şiddetli reaksiyonları olanlara,
anafilaktik şoka girmeleri durumunda Epi-Pens verilir." dedi. CDC, Alpha-Gal
Sendromundan bilinen herhangi bir ölüm kaydetmedi. CDC'ye göre Lone Star
kenesi, öncelikle Doğu, Güneydoğu ve Güney-Orta eyaletlerde bulunur. Salzer,
"Coğrafi modelin Güney, Orta Batı ve Orta Atlantik bölgesi arasında, Lone Star kenesinin yerleşik
popülasyonlarını çok yakından takip eden bitişik bir bölge olduğunu görüyoruz
." dedi.
Salzer, "Dolayısıyla, ABD'de Alpha-Gal Sendromu ile
ilişkili olan birincil kene türü olduğuna hala inanıyoruz, ancak diğer kene
türleri de göz ardı edilmedi." Minnesota ve Wisconsin gibi Lone Star kenesinin birincil bölgeleri
dışındaki diğer bölgelerde bazı vaka kümeleri olmuştur. Salzer, "Bu, başka
bir kene türünün dahil olabileceğini veya belki de henüz belgelenmemiş Lone
Star kene popülasyonlarının ceplerinin olabileceğini gösteriyor" dedi.
Salzer, kene ısırıklarına karşı korunmak için EPA onaylı böcek kovucuların
(DEET, pikaridin, IR3535, Limon Okaliptüs Yağı (OLE), para-mentan-diol (PMD)
veya 2-undekanon içerenler) bir alana girerken uygulanmasını önerir. Türkiye'de
de yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte Çorum, Sivas, Tokat, Çankırı, Kastamonu
ve İstanbul illerinde artan kene popülasyonları korku oluştursa da şimdilik ülkemizde
böyle bir vaka kayıtlara geçmedi.
Uzun kollu gömlekler, uzun pantolonlar ve çoraplar giymek,
çimenli, çalılık ve ağaçlık alanlardan kaçınmanın yanı sıra ısırıkları önlemeye
de yardımcı olabilir. "Kene olduğu bilinen bir bölgeden dönerken, duş
aldığınızdan ve çok kapsamlı bir kontrol yaptığınızdan emin olun" diye
ekledi. Commins, vakaların insanların dışarıda olduğu ve kenelerin aktif olduğu
sıcak aylarda daha fazla meydana gelmesi nedeniyle dikkate alınması gereken
mevsimsel bir faktör olduğunu belirtti. "Ek kene ısırıklarından başarılı
bir şekilde kaçınabilen birçok hasta için alerjinin kendisi tamamen çözülmüş
gibi görünüyor" dedi. "Sürekli, ara sıra ısırıkların alerjiyi mevcut
tutmak için yeterli olabileceğini bulduk." dedi. Epidemiyolog ve Perşembe günü yayınlanan
makalelerden birinin baş yazarı Dr. Ann Carpenter, CDC'nin yeni raporları ile
doktorları ve hastaları potansiyel olarak ciddi sağlık etkileri olabilecek yeni
ortaya çıkan bir halk sağlığı sorunu hakkında eğitmeyi amaçladığını söyledi.
Carpenter, CDC raporunda, "Klinisyenlerin AGS'den haberdar olmaları,
hastalarını uygun şekilde değerlendirebilmeleri, teşhis edebilmeleri ve
yönetebilmeleri ve ayrıca hastaları bu alerjik durumu geliştirmekten korumak
için onları kene ısırmasını önleme konusunda eğitmeleri çok önemlidir"
dedi.